Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα από το βιβλίο το οποία γράφτηκε από τον Δημήτριο Χονδρορρίζο στο Αιγάλεω Αττικής το 1972.
Είναι καλοκαίρι 1933. Η γεωργική παραγωγή είναι εξαιρετική.
Στα μπακάλικα του χωριού τοιχοκολλιέται ένα μεσημέρι διακήρυξη του Οργανισμού "Ο.Δ.Ε.Π." που εκτίθεται σε πλειστηριασμό η ακίνητη περιουσία της Ιεράς Μονής "Αγία Τριάς" Μελιταίας.
Κείμενη εντός της περιοχής του χωριού ξαφνιάζονται.
Σχολιάζουν ποικιλοτρόπως την πούληση της Μοναστηριακής περιουσίας.
Τη σχολιάζουν δε και δυσμενώς, γιατί όλη αυτή την ακίνητη περιουσία, δύο ψήφους την είχαν, αγοράσει οι παππούδες τους, όταν αγόρασαν την περιφέρεια του χωριού με χρήματα δικά τους και την προσέφεραν στο Μοναστήρι, για την συντήρηση του.
Επειδή θεωρούσαν την Αγία Τριάδα προστάτρια τους.
Όσο πλησιάζει η μέρα της δημοπρασίας τόσο τα σχόλια κι οι συζητήσεις παίρνουν ζωηρότητα και σοβαρότητα.
Έξι κάτοικοι έκαναν ομάδα, ενδιαφερόμενοι ν' αγοράσουν τα κτήματα.
Όλοι οι κάτοικοι του χωριού θρήσκοι, επιθυμούν τα κτήματα αυτά, προσφορά των προγόνων τους, να μείνουν στο Μοναστήρι.
Πρότειναν, ν’ αγορασθούν και πάλι για λογαριασμό της Αγίας Τριάδας.
Η συζήτηση είναι καθημερινή.
Δεν εύρισκαν όμως, τρόπο συγκέντρωσης των χρημάτων, γιατί, δεν είχαν καμμιά μεταξύ τους εμπιστοσύνη.
Καθόλου δε σκέφθηκαν, ότι, ο Ο.Δ.Ε.Π. μη μπορώντας να τα εκμεταλλευθή, θα τα ξαναπουλούσε.
Άλλοι πρότειναν να μην παρουσιασθή κανένας πλειοδότης απ’ τους κατοίκους Μελιταίας, οπότε αναγκαστικά, θα έμειναν τα χωράφια απούλητα.
Η πρόταση έγινε και προς την ομάδα των έξι, η οποία και συμφώνησε.
Ανακούφιση παρουσιάσθηκε, με τη λύση αυτή. Έπειτα όμως, απ’ ωριμότερη σκέψη, η λύση αυτή απορρίφτηκε.
Διότι, θα μπορούσε, να παρουσιασθούν ξένοι πλειοδότες, ή βλάχοι σκηνίτες και να καρπωθούν αυτοί τα οφέλη απ’ την αγορά που είναι πολύ μεγάλα.
Ακόμα, αν ήσαν βλάχοι, θα έμπαζαν και τα κοπάδια τους από γιδοπρόβατα, στην περιφέρεια του χωριού, κι αυτό θα ήταν τέλεια καταστροφή, για την ντόπια κτηνοτροφία.
Έτσι πέρασε ο καιρός, κι έφτασε η μέρα της δημοπρασίας, χωρίς να παρθεί κάποια απόφαση.
Η ομάδα των έξι απέστειλε στη Λαμία το Δ. Τσούτσο και πλειοδότησε για λογαριασμό της.
Η προσφορά ήταν χαμηλή και πολύ συμφέρουσα.
Κανένας άλλος πλειοδότης δεν παρουσιάσθηκε.
Την επόμενη μέρα, μόλις μαθεύτηκε η χαμηλή προσφορά, συγκροτήθηκε κι άλλη ομάδα υπό τον Παναγιώτη Κουβέλη με σκοπό να κάνει αντιπροσφορά.
Εδώ οι κάτοικοι, βλέπουν να χάνεται κάθε ελπίδα τους, ν’ αγορασθούν τα χωράφια, για την Αγία Τριάδα.
Συγκεντρώσεις και συζητήσεις εξακολουθούν, να γίνονται καθημερινά, ιδίως μεταξύ των γεροντότερων. Κατέληξαν δε, στην εξής πρόταση, προς τους ενδιαφερομένους αγοραστές.
Πρώτα, να υποσχεθεί ο Τσούτσος, ότι αγοράζει τα χωράφια, με υπόδειξη του χωριού, για λογαριασμό του Μοναστηριού.
Δεύτερα, ύστερα απ’ την υπόσχεση του Τσούτσου, η δεύτερη ομάδα να παραιτηθεί της αντιπροσφοράς.
Σ΄ αυτά συμφώνησαν όλοι οι κάτοικοι.
Το ζήτημα όμως δεν λύθηκε.
Περιεπλάκη περισσότερο. Όπως αναφέρεται παραπάνω, στη δυσκολία της συγκέντρωσης των χρημάτων, στον κίνδυνο ν’ αγορασθούν τα χωράφια για το Μοναστήρι, και ξαναπουληθούν απ’ τον Ο.Δ.Ε.Π., προστίθεται κι η θέληση του Τσούτσου.
Βέβαια, ο Τσούτσος δεσμεύεται απέναντι στο χωριό με υπόσχεση ….
Έχει όμως δεσμευθεί κι απέναντι της ομάδας του.
Έτσι δημιουργείται καινούργιο πρόβλημα.
Αν δεν συγκεντρωθούν τα χρήματα, ποιος θα πάρη τα κτήματα;
Συσκέψεις και κόντρα συσκέψεις και συγκεντρώσεις συνεχίζονται. Ένα βράδυ καθώς ο υποφαινόμενος περνούσε απ’ την πλατεία, μια παρέα, πού συσκέπτετο κάτω απ’ την αιωνόβιο μουριά, που βρίσκεται στο βορειανατολικό μέρος της πλατείας, με κάλεσε κοντά της και μου είπε.
Θέλουμε, να μας βοηθήσης, να συγκεντρώσουμε τα χρήματα, ν’ αγοράσουμε τα χωράφια για το μοναστήρι.
Τους είπα, τέτοια αγορά δεν στέκει, ούτε λογική είναι.
Εμείς θ’ αγοράζουμε και θα προσφέρουμε κι οι καλόγεροι (το Ο.Δ.Ε.Π.) θα τα ξαναπουλούν.
Θέλετε να τ’ αγοράσουμε για το σχολείο;
Είμαι προθυμότατος.
ΟΧΙ, απάντησαν και πάλι.
«Θέλουμε να τ’ αγοράσουμε για το Μοναστήρι, όπως έκαναν οι παππούδες μας»
Τότε, εγώ δεν ανακατεύουμε.
Τους καληνύχτισα κι έφυγα.
Απ’ τη στιγμή αυτή άρχισε, ν’ απασχολεί κι εμένα το ζήτημα της αγοράς των χωραφιών σοβαρά. Αλλά, προς τη λύση Σχολείο Κοινότητα.¨
Έτυχε τις μέρες εκείνες, να συνεδριάση στη Μελιταία το περιοδεύον δικαστήριο. Το μεσημέρι αυτής της ημέρας, εφίλεψα στο σπίτι μου το δικηγόρο Γιώργο Δημητρούλια. Του έθεσα το θέμα της αγοράς των χωραφιών.
Απόκρουσε κι αυτός την αγορά για το Μοναστήρι, ως παράλογο. Έκρινε καλή την ιδέα, ν’ αγορασθούν για το Σχολείο και την Κοινότητα.
Όταν, όμως του είπα την απόλυτη άρνηση, όλων των κατοίκων, παραξενεύτηκε.
Συζητήσαμε το θέμα αρκετά σοβαρά, απ’ όλες τις πλευρές του. Του είπα, πως η περιουσία αυτή είναι πολύ μεγάλη και προσοδοφόρος, και κάτι πρέπει να γίνη.
Με συμβούλευσε, να κάνουμε ένα σωματείο με σκοπό, ν’ αγοράσουμε τα κτήματα και τα έσοδα τους, να διατίθενται, όπου θα αποφασίζει η συνέλευση των μελών του.
(Στο σχολείο, στην Μοναστήρι, στην Κοινότητα ή όπου αλλού θέλουν).
Ανάσανα.
Βρέθηκε η σωστή λύση.
Δώσαμε και τ’ όνομα του Σωματείου.
«ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΑΔΛΦΟΤΗΣ ΜΕΛΙΤΑΙΑΣ – ΔΟΜΟΚΟΥ.»
Για την λειτουργία του σωματείου, είπε χρειάζεται Καταστατικό, που πρέπει, να εγκριθή απ’ το Πρωτοδικείο.
Τη σύνταξη του Καταστατικού και την ενέργεια, για την έγκριση του, ανέλαβε, να κάμη ο ίδιος δωρεάν.
Χαρούμενος για την λύση, βγήκα απ’ το σπίτι μου, κι άρχισα, στην απογευματινή του Δικαστηρίου συνεδρίαση, να πλησιάζω έναν έναν κι ιδιαιτέρως, όποιον εύρισκα απ’ τους ισχυρότερους παράγοντες του χωριού, (λέω έναν, έναν, γιατί είχα το φόβο της αντίδρασης) και τους έλεγα, τη λύση που βρέθηκε.
Δε συνάντησα άρνηση από κανένα. Έδωσα εντολή στο δικηγόρο, να συντάξη το Καταστατικό κι ότι άλλο χρειάζεται.
Το βράδυ της ίδιας ημέρας ανακοίνωσα στους συγκεντρωθέντες κατοίκους, τη λύση που βρέθηκε.
Τους δήλωσα δε, ότι αναλαμβάνω και τη συγκέντρωση των χρημάτων.
Απ’ τους περισσότερους έγινε ευχαρίστως δεκτή η λύση αυτή.
Τους εντυπωσίασε η ονομασία του Σωματείου. Μα κανένας δεν έφερε την παραμικρή αντίρρηση.
Εκλέξαμε την ιδρυτική Επιτροπή, η οποία κάλεσε Γενική Συνέλευση, με θέμα την έγκριση του Καταστατικού. Η Συνέλευση έγινε, το Καταστατικό εγκρίθηκε, κι υπογράφτηκε, και το παραδώσαμε στο δικηγόρο για τα παραπέρα.
Απ’ την ημέρα αυτή, τέλος Φθινοπώρου 1933 το Σωματείο λειτουργεί επισήμως.
Κι από δω και πέρα αρχίζουν οι αγώνες, για την επιτυχία των σκοπών της αδελφότητας. Οι δυσκολίες και τα εμπόδια είναι πολλά.
Πρώτη δυσκολία η εξεύρεση των χρημάτων της προκαταβολής.
Το ποσό περνάει τις τριανταδύο χιλιάδες «32.000» δραχμές.
Προτάθηκε, κι έγινε δεκτό, να προσφέρη η κάθε οικογένεια από τετρακόσιες «400» χιλιάδες δραχμές.
Άρχισε η είσπραξή τους. Πρόσφεραν εξήντα δύο οικογένειες.
Οι 1) Στέφανος Ζυγούρης 2) Νικόλαος Ξυδερός 3) Ιωάννης Μπέλλος 4) Γιώργος Γιουβάνης 5) Γιώργος Καραστάθης 6) Ρίζος Πρωτόγερος 7) Βαρβάρα Τζουβάρα 8) Δημήτριος Γιουβάνης 9) Βασίλειος Γιαννέλος 10) Αθανάσιος Αλεξανδρής 11) Ιωάννης Χονδρορρίζος 12) Σταμούλης Χονδρορρίζος 13) Ρίζος Χονδρορρίζος 14) Τριαντάφυλλος Κατσούδας 15) Ιωάννης Χρ. Τσιώτας 16) Νικόλαος Τσιώτας 17) Κώστας Ε. Παππάς 18) Χριστ. Ν. Μαντζούκας 19) Ιωάννης Ν. Μαντζούκας 20) Απόστολος Β. Μαντζούκας 21) Αθανάσιος Τσικράς 22) Χρόνης Χρόνης 23) Απόστολος Χρόνης 24) Δημήτριος Τζιάλλας 25) Γεώργιος Πρωτόγερος 26) Θέκλα Κατσιμέντζα 27) Δημήτριος Χ. Τζουβάρας 28) Αθανάσιος Χ. Τζουβάρας 29) Γεώργιος Σκάρλας 30) Αθανάσιος Ι. Καλαμάρας 31) Φάνης Γιουβάνης 32) Δημήτριος Τσούτσος 33) Ηλίας Τσούτσος 34) Λεωνίδας Σκάρλας 35) Στάθης Γιουβάνης 36) Βασίλειος Ι. Σταυρογιάννης 37) Χρίστος Ι. Σταυρογιάννης 38) Χρίστος Λάμπρου Σταυρογιάννης 39) Νικόλαος Λάμπρου Σταυρογιάννης 40) Δημήτριος Χονδρορρίζος 41) Δημήτριος Κουμπούρας 42) Αθανάσιος Γ. Σάλτας 43) Βάϊος Γιαννέλος 44) Ευάγγελος Καραπέτσας 45) Τριαντάφυλλος Καλαμάρας 46) Αθανάσιος Ι. Ακρίβος 47) Νικόλαος Δημ. Μαντζούκας 48) Ιωάννης Κατσιμέντζας 49) Κώστας Κουραβάνας 50) Ευαγγελή Ι. Τσούτσου 51) Αθανάσιος Γ. Τσούτσος 52) Αθανάσιος Π. Τζουβάρας 53) Αθανάσιος Κ. Χρόνης.
Και από διακόσιες «200» δραχμές Οι:
54) Γεώργιος Ευθ. Τσούτσος 55) Ιωάννης Μπούρδας 56) Χρίστος Κουτσούκος 57) Αθανάσιος Θωμά Ακρίβος 58) Βάϊος Μαντζούκας 59) Ανδρέας Κ. Κουμπούρας 60) Κων/νος Χρ. Τζουβάρας 61) Αθανάσιος Γ. Τσιώτας 62) Γεώργιος Ε. Παππάς κι ο Ευάγγελος Παπαρρίζος.
Κι απότομα χωρίς κανένα λόγο, σταμάτησε κάθε άλλη προσφορά.
Πάγωσε το θρησκευτικό συναίσθημα των υπόλοιπων οικογενειών.
Γιατί; Δεν μπόρεσε κανένας, να εξηγήσει.
Άρχισε ένας ψίθυρος, για παταγώδη αποτυχία του Σωματείου.
«Δεν είμαστε εμείς για τέτοια πράγματα έλεγαν».
Το γεγονός τόσο ξαφνικό και αναπάντεχο, συγκίνησε και καταθορύβησε πολλούς, και κυρίως τους γεροντότερους.
Ένα απόγευμα μερικοί συζητούσαν το θέμα κάτω από τη Μουριά.
Όταν είδα, κατέβηκα από το σπίτι μου και πήγα κοντά τους.
Όλοι τους ήταν μουδιασμένοι, καταστενοχωρημένοι, κι απελπισμένοι.
Μου ζήτησαν τη γνώμη μου περί του πρακτέου.
Απάντησα.
«Τα χωράφια θα τ’ αγοράσουμε».
«Με τι θα τ’ αγοράσουμε;
Δε βλέπεις τι γίνεται. Κανένας δεν πληρώνει».
Τι γίνεται, και γιατί γίνεται αυτό, δεν ξέρω.
Ξέρω όμως, πως θα βρούμε τα υπόλοιπα χρήματα, που μας χρειάζονται σήμερα.
Η αγωνία τους κορυφώθηκε.
Κι όλοι με περιτριγύρισαν, περιμένοντας την απάντησή μου, κοιτάζοντας με στο στόμα.
Αργά αργά έβγαλα από την τσέπη μου το πορτοφόλι, κι απ’ αυτό έβγαλα ένα χιλιάρικο.
Σήκωσα το χέρι μου, κι είπα.
«Να. Όλοι, όσοι είμαστε εδώ, θα δώσουμε στο Σωματείο από ένα χιλιάρικο δανεικό».
«Καταθέτω πρώτος εγώ».
Όλοι έμειναν μ’ ανοιχτό το στόμα, τσιμουδιά δεν ακούσθηκε.
Όσοι απ’ αυτούς είχαν μαζί τους χρήματα, κατέθεσαν κι αυτοί το χιλιάρικο, κι άλλοι αργότερα.
Κατέθεσαν το χιλιάρικο Οι:
1) Δημήτριος Χονδρορρίζος 2) Δημήτριος Τζιάλλας 3) Ιωάννης Μπούρδας 4) Τριαντάφυλλος Κατσούδας 5) Σταμούλης Χονδρορρίζος 6) Κώστας Χονδρορρίζος 7) Ιωάννης Αθ. Χρόνης 8) Χρίστος Κουτσούκος 9) Στάθης Γουρνάρης 10) Γεώργιος Ευθ. Τσούτσος 11) Γεώργιος Γιουβάνης 12) Γεώργιος Καραστάθης 13) Ρίζος Πρωτόγερος 14) Βασίλειος Γιαννέλος 15) Αθανάσιος Ι. Καλαμάρας 16) Θεοφάνης Γιουβάνης 17) Δημήτριος Τσούτσος και 18) Τριαντάφυλλος Καλαμάρας.
Έτσι μαζεύτηκαν τα χρήματα που χρειάζονταν, και παραδόθηκαν στον Δ. Τσούτσο.
Ο οποίος πήγε την καθορισμένη μέρα στη Λαμία, κατέθεσε την προκαταβολή και τα έξοδα στην Εθνική Τράπεζα και συνέταξε στο Συμβολαιογραφείο του Δημ. Δημολιούλια το υπ’ αριθμ. 22323 της 5ης Ιανουαρίου 1934 συμβόλαιο, αγοραπουλησίας, στο όνομα του, γιατί αυτός ήταν ο πλειοδότης.
Απ’ την ημέρα αυτή τη διαχείριση των χωραφιών ανέλαβε η Αδελφότητα κι ενοικίασε αυτά.
….